Het Benedictijner klooster in Zadar geeft haar geheimen prijs

Benedictinessen in Zadar

Het bestaan van Benedictijner zusters gaat terug tot in de 11de eeuw. Er ging een golf van enthousiasme door Europa voor wat het religieuze leven betreft. Tijdens deze periode kwam ook het  eerste klooster in Dalmatië.

In 1066 verleende Peter Krešimir IV van Kroatië toestemming aan het nieuwe Benedictijner klooster van Heilige Maria in Zadar. Zijn nicht, de abdis Čika uit de Madžarska-stam, was de eerste non en stichtster. Dit klooster blijft het oudste Kroatische monument in de stad Zadar. Het was en bleef een speerpunt voor de hervormingsbeweging.

Sint Benedictus had zijn volgelingen in de Benedictijner kloosters verboden een onderscheid te maken tussen slaven en vrijen. Nog minder onderscheid mocht men maken tussen leden van de lagere standen en de edelen.

Waar naartoe met de ongehuwde dames?

In de Middeleeuwen waren er veel meer kloosters voor edelvrouwen dan voor vrouwen van gewone afkomst, ondanks het feit dat er veel meer families van lagere afkomst waren dan adellijke families. De hoofdreden voor het bestaan van zo talrijke cenobitische gemeenschappen (leven in gemeenschap en niet als kluizenaar) van edelvrouwen moet men zoeken in het verhoudingsgewijze grote aantal ongehuwde vrouwen van adellijke afkomst. Langs de ene kant mocht de adel alleen onder elkaar huwen, langs de andere kant beperkte men het uithuwelijken zeer sterk. Dit om te vermijden dat het rijke patrimonium van de patriciërsfamilies zou verdeeld of afgeslankt worden door grote bruidsschatten.

Waarom die tralies aan het Benedictijner klooster?

Vrouwenkloosters voorzagen op een aangepaste en toch niet te dure manier in het levensonderhoud van die vrouwen.

Edeldames die wegens de feodale structuur van de maatschappij voor hun ganse leven ongehuwd moesten blijven. Met of tegen hun zin. Vermoedelijk vooral tegen hun zin.

Vandaar die tralies. De bedoeling was niet om inbrekers buiten te houden, maar om de nonnen binnen te houden. En ook wel om mogelijke vrijers die de dames een bezoekje wilden brengen of misschien wel wilden ontvoeren, buiten te houden.

Het gebouw werd zwaar beschadigd in de Tweede Wereldoorlog, maar het is mogelijk gebleken om het in de oorspronkelijke staat te herbouwen, maar dan wel meer bescheiden.

Hoe de nonnen erin slaagden om GRATIS een volledige klokkentoren te krijgen, vertellen we later wel eens.

Tekst Dolf Lammens

Vlieg over Zadar

In volgende video vliegen we over de mooie binnentuin van het Benedictijner klooster.

Meer leuke weetjes over de geschiedenis van Zadar vind je op de website van Zadar Tourist Board.